យល់ដឹងស៊ីជម្រៅពីជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង
ជំងឺ pre-eclampsia ដែលប្រជាជនខ្មែរនិយមហៅថា ព្រាយក្រឡាភ្លើង ជាជំងឺកើតឡើងលើស្រ្តីសម្រាលកូន ដែលជួបប្រទះបញ្ហាកម្រិតជាតិវីតាមីននៅក្នុងទឹកនោមស្ត្រីមានផ្ទៃពោះច្រើនហួស រួមទាំងសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់។
ភាគច្រើននៃស្រ្តីសម្រាលកូនកើតជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង គឺស្រ្តីសម្រាលកូនដែលមានវ័យក្រោម ១៨ ឆ្នាំ និងមានវ័យលើសពី ៣៥ ទៅ ៤០ឆ្នាំ និងចំពោះស្រ្តីមានកូនដំបូង ឬមានកូនច្រើនចាប់ពី ៤ នាក់ឡើងទៅ។ ក្រៅពីនេះ ស្រ្តីមានកូនភ្លោះ និងស្រ្តីមានផ្ទៃពោះមានទឹកភ្លោះច្រើន ក៏អាចប្រឈមនឹងជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង។
+ មូលហេតុបង្កជំងឺ
- លើសសម្ពាធឈាម
- បរិមាណមិនប្រក្រតីនៃប្រូតេអ៊ីននៅក្នុងទឹកនោម
- ខ្វះអាហាររូបត្ថម្ភ
- ស្ត្រីមានកូនលើកដំបូង ឬកូនញឹកពេក
- ស្ត្រីពរពោះដែលមានអាយុលើសពី៣៥ឆ្នាំ
- ស្ត្រីធ្លាប់មានប្រវត្តកើតជំងឺមួយចំនួន ដូចជា លើសសម្ពាធឈាមរ៉ាំរ៉ៃ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺតម្រងនោមជាដើម មុនពេលមានផ្ទៃពោះ។
+ រោគសញ្ញានៃជំងឺ
- ហើមប្រអប់ដៃ និងជើង
- ប្រកាច់ និងកន្រ្តាក់
- ឈឺក្បាលបែប្រប្រកាំង
- វិលមុខ
- សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់
- ងាយស្រវាំងភ្នែក ឬចាញ់ពន្លឺ
- ឈឺចាប់ក្នុងពោះក្បែរឆ្អឹងជំនីរខាងស្តាំ
- នោមទាស់
- ចង់ក្អួត ឬក្អួតចង្អោរ
+ ផលវិបាកនៃជំងឺ
- ទារកកើតមកស្វិត
- ទារកអាចកើតមកមិនគ្រប់ខែ
- ទារកអាចស្លាប់ក្នុងផ្ទៃ
- ម្តាយប្រឈមជំងឺខូចតម្រងនោម
- ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតអាចបណ្ដាលឱ្យម្ដាយកើតជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។
+ វិធីបង្ការជំងឺ
ដើម្បីបង្ការខ្លួនពីជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះទាំងអស់គួរតែយល់ដឹងពីគន្លឹះទាំងនេះ ៖
- របបអាហារពិតជាសំខាន់ណាស់សម្រាប់ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះដើម្បីបង្ការខ្លួនពីជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង ហេតុនេះ ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ មិនគួរបរិភោគអាហារមានជាតិប្រៃពេក ផ្អែមពេក ឬបរិភោគអាហារដដែលៗច្រើនពេក។
- សូមផឹកទឹកឱ្យបានច្រើន និងគួរតែគេងបែរទៅឆ្វេងប្រសើរជាងបែរមកស្ដាំ។
- ក្នុងករណីស្រ្តីមានផ្ទៃពោះកត់សម្គាល់ឃើញខ្លួនឯងមានរោគសញ្ញាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ សូមប្រញាប់ទៅប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យនៅតាមមន្ទីរពេទ្យ ឬមណ្ឌលសុខភាពឱ្យបានទាន់ពេលវេលា។
- សម្រាប់ស្រ្តីពរពោះដែលធ្លាប់កើតជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយចំនួន ដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺតម្រងនោម គួរតែប្រុងប្រយ័ត្នខ្លួនឯងចំពោះជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង។
- ដំបូន្មានល្អបំផុត ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ម្ដាយគ្រប់រូបគួរតែមកធ្វើការពិនិត្យផ្ទៃពោះការវាស់កម្រិតជាតិស្ករ ឬជាតិប្រៃក្នុងទឹកនោម និងសម្រាលកូននៅមន្ទីរពេទ្យ ឬមណ្ឌលសុខភាព។
គួរបញ្ជាក់ថា ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហាផ្សេងៗ និងជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង ស្រ្តីពរពោះគួរតែដានផ្ទៃពោះ និងសុខភាព ឱ្យបានទៀងទាត់តាមការណាត់ជួបរបស់គ្រូពេទ្យ៕
- ស្រាវជ្រាវ រៀបរៀង និងកែសម្រួលដោយ៖ ក្រុមការងារ សុខក្រម (Mr.NV)
