យល់ដឹងពី៖ មនុស្សចាស់ និងការវិវត្តន៍នៃសរីរាង្គ
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានឱ្យនិយមន័យ «មនុស្សចាស់»ថា ជាមនុស្សដែលមានអាយុចាប់ពី ៦៥ឆ្នាំឡើងទៅ រួមផ្សំនឹងកាវិវត្តន៍ផ្លាស់ប្តូរទាំងសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវកាយដូចជា៖
១~ឆ្អឹង និង សន្លាក់
ឆ្អឹងចាប់ផ្តើមបាត់បង់ភាពហាប់ណែនបន្តិចម្តងៗ ធ្វើឱ្យឆ្អឹងចាប់ផ្តើមខ្សោយ និងងាយបាក់។ ចំពោះស្ត្រីវ័យចំណាស់បន្ទាប់ពីអស់រដូវ គឺកំហាប់របស់ឆ្អឹងងាយបាត់បង់ដោយសារខ្វះការផលិត កំឡុងពេលការលូតលាស់ធម្មតារបស់ឆ្អឹង។ ជាពិសេសឆ្អឹង ដែលបាត់បង់ភាពហាប់ណែនរបស់វា គឺដោយសារការខ្វះជាតិកាល់ស្យូម ដែលជួយឱ្យឆ្អឹងរឹងមាំ។
ចំនួនជាតិកាល់ស្យូមថយចុះដោយសាររាងកាយរបស់យើងបឺតស្រូបបានតិចតួចពីចំណីអាហារ។ លើសពីនេះទៀតជាតិវីតាមីនដេ គឺមានសារះសំខាន់ណាស់ព្រោះវាជួយឲ្យរាងកាយយើងបឺតស្រូបជាតិកាល់ស្យូមបានល្អ។ឆ្អឹងភាគច្រើនងាយប៉ះពាល់ជាងគេគឺឆ្អឹងត្រកៀក ឆ្អឹងដៃ ឆ្អឹងខ្នង។
ឆ្អឹងខ្នងចាប់ផ្តើមបាត់បង់ភាពណែននិងធ្វើឱ្យមានការបាត់បង់ជាតិទឹកនិងចាប់ផ្តើមស្តើង ដែលធ្វើឱ្យឆ្អឹងខ្នងខ្លីជាងមុន ដូច្នេះបានមនុស្សចាស់ភាគច្រើនកំពស់គាត់ចុះទាប។ សរសៃពួរដែលភ្ជាប់ទៅឆ្អឹងសន្លាក់និងសាច់ដុំចាប់ផ្តើមបាត់បង់ភាពយឺតធ្វើឲ្យសន្លាក់តឹងនិងរឹងនោះធ្វើឲ្យគាត់ឈឺ។
២~សាច់ដុំ
កោសិកាសាច់ដុំ និងភាពខ្លាំងគឺថយចុះ នេះដោយសារការថយចុះអ័រម៉ូនសម្រាប់ធ្វើឲ្យលូតលាស់ ហើយសាច់ដុំមិនអាចកន្ត្រាក់បានលឿនទេ។
៣~ភ្នែក
- សរវាំង ព្រិល
- មើលជិតអត់ច្បាស់
- ត្រូវការពន្លឺខ្លាំង ដើម្បីឱ្យច្បាស់
- ភ្នែកស្ងួតដោយសារកោសិកាដែលផលិតទឹករំអិលភ្នែកថយចុះ
- ទឹកភ្នែកថយចុះ ត្របកភ្នែកធ្លាក់
៤~ត្រចៀក
មានការផ្លាស់ប្តូរការទទួលសំឡេង គឺគាត់ត្រូវការសំឡេងខ្លាំងៗទើបស្តាប់បាន។
៥~មាត់ និង ច្រមុះ
- រស់ជាតិនិងក្លិនក៏ចាប់ផ្តើមថយចុះ
- ច្រមុះស្ងួត មាត់ស្ងួតដោយសារខ្វះការផលិតទឹកមាត់
- ធ្មេញ និងអញ្ចាញធ្មេញងាយនឹងមានមេរោគ
- ធ្មេញងាយពុកនិងបាក់
៦~ស្បែក
- ស្បែកចាប់ផ្តើមស្តើង បាត់បង់ភាពយឺត ស្ងួតនិងជ្រួញ
- ការប្រឈមនឹងកំដៅថ្ងៃពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃធ្វើឲ្យស្បែកចេញអុចខ្មៅ ៗនិងក្រើម
- ស្បែកបាត់បង់ជាតិកូឡាជែនដែលជួយឲ្យស្បែកតឹង
- ខ្លាញ់នៅក្រោមស្បែកឡើងស្តើង ដែលធម្មតាវាជួយការពារស្បែកពីការប៉ះទង្គិចផ្សេងៗ
- សរសៃប្រសាទនៅតាមស្បែកថយចុះធ្វើឲ្យគាត់មិនមានអារម្មណ៍ឈឺចាប់ពេលមុតអ្វីម្យ៉ាង
- ក្រពេញញើស និងសរសៃឈាមនៅស្បែកថយចុះពេលនោះរាងកាយមិនអាចទាញកំដៅពីក្នុងខ្លួនបានល្អ
- ស្បែកមិនអាចទាញយកវីតាមីនដេ ពីព្រះអាទិត្យបានដូចនេះងាយខ្វះវីតាមីនដេសំរាប់សំយោគជាតិកាល់ស្យូម។
៧~ប្រព័ទ្ធខួរក្បាល
- កោសិកាខួរក្បាលចាប់ផ្តើមចុះខ្សោយ
- មានអាការះវង្វេងវង្វន់ ភ្លេចភ្លាំងច្រើន
- ងាយកើតរោគបាក់ទឹកចិត្ត
៨~បេះដូង និង សសៃឈាម
- សរសៃឈាមឡើងរឹង
- ការបំពេញឈាមទៅបេះដូងគឺយឺតជាងមុន
- សរសៃឈាមដែលរឹងនេះមិនអាចយឺតដើម្បីទទួលឈាមបានស្រួលពេលមានឈាមច្របាច់ចូលម្តងៗនេះ ធ្វើឲ្យសំពាធឈាមកើនឡើង។
៩~សាច់ដុំដកដង្ហើម និងសួត
- សាច់ដុំដកដង្ហើមថយចុះ ចំនួនថង់ខ្យល់ និងសរសៃឈាមក្នុងសួតក៏ថយចុះធ្វើឱ្យការបឺតស្រូបអុកស៊ីសែនពីបរិយាកាសមិនបានល្អ
- សួតបាត់បង់ភាពការពារប្រឆាំងនឹងមេរោគ
១០~ប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ
- ដំណើរការបឺតស្រូប និងការរំលាយអាហារយឺត
- ក្រពះមិនអាចទទួលយកអាហារច្រើនដោយសារក្រពះបាត់បង់ភាពយឺត
- ចលនាក្រពះពោះវៀនថយចុះ ធ្វើឱ្យគាត់ងាយទល់លាមក
១១~ប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនោម
- ការបង្ហូរឈាមទៅចិញ្ចឹមតម្រងនោមខ្សោយ ហើយការច្រោះជាតិពុលមិនបានល្អ
- ងាយមានការខ្វះជាតិទឹកក្នុងខ្លួន ដោយសារគាត់បញ្ចេញទឹកនោមមកក្រៅច្រើន
- ការទប់ទឹកនោមក្នុងប្លោកនោមថយចុះធ្វើឱ្យងាយនោមដោយមិនដឹងខ្លួន
១២~ប្រព័ន្ធបន្តពូជ
- អរម៉ូនភេទថយចុះ ហើយចំពោះស្ត្រីធ្វើឱ្យស្បូនវិវត្តន៍ទៅជាស្វិត
- កោសិកាផ្លួវភេទស្តើង បាត់បង់ភាពយឺត ស្ងួត រមាស់ និងខ្សោយ៕
បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ភៀវ សូរ៉ែន (Health Education Series)
-កែសម្រួលដោយ៖ ក្រុមការងារ សុខក្រម (Sokhakrom)
-Vandhanak Vichea Clinic-មន្ទីសម្រាកព្យាបាលវឌ្ឍនៈវិជ្ជា)
